Sağlık Uzmanları yazarı Psikolojik Danışman Gülşah ÖZGÜRLER, Aile İçi İletişimin Altın Kuralları hakkında bilgi verdi.
Bu soru sorulduğunda herkesin farklı bir cevabı olabilir. ‘’Oyun oynarsa, yemek yerse, parka giderse, uykusunu almış olursa’’ bu cevaplardan bazılarıdır. Olası cevaplar genel bir başlık altında toplanıldığında ‘’ aile içi iletişim’’ in çocuğun mutluluğunu etkileyen en büyük unsurlardan biri olduğu anlaşılabilir.
Çocuk doğduğu anda bir aile ortamına dâhil olur. Aile bireylerini etkiler ve aile bireylerinden etkilenir.
‘’Aile içi iletişim’’ nedir?
Aile üyelerinin birbirlerine sözel ve sözel olmayan davranışları ile verdikleri mesajlar ve tepkilerdir.
‘’Etkili aile içi iletişim nasıl olur?’’
Formülleştirecek olursak,
| Etkin dinleme + Duyguların kabulü ve ifade edilmesi + Ben dilinin kullanımı = Etkili Aile içi İletişim |
1 Formül, 3 Bileşen, Sonuç Aile İçi Etkili İletişim…
*Etkin Dinleme: Duymak ve anlamak farklı kavramlardır. Etkin dinleme ve dinleme arasındaki fark da buradadır. Çocuklar dinlenilmek ister. Aslında sadece çocuk değildir dinlenilmek isteyen, yetişkinler de dinlenilmek ve anlaşılmak isterler. Bu çok doğal bir istektir.
Aile bireylerinin birbirlerini göz teması kurarak dinlemeleri, söz kesmemeleri, sözel ve sözel olmayan yollarla dinlediklerini karşı tarafa yansıtmaları ve dinlemeye istekli olmaları etkin dinleme için gereklidir.
Konuşmacının kendini rahat ifade edebilmesi ve dinlenildiğinin farkında olması özgüvenini destekler, kabul görme duygusu da aile bireylerinin ilişkilerini güçlendirir.
Aile bireyleri uygun değilse ne olmalıdır? Başka şeylerle ilgilenirken dinlemek doğru mudur?
Aile bireylerinin yoğun oldukları ya da bir sebepten dolayı dinleyemeyecekleri, duysalar da anlamayacakları zamanlar olabilir. Bu durumlarda açık olmak, sohbeti farklı bir tarihe ertelemek önemlidir. Konuşma ile ilgilenmemek bireyin sosyo-duygusal gelişimini ve aile bireylerine duyduğu güveni zedeler.
*Duyguların kabul edilmesi ve ifade edilmesi: Davranışların kökeninde duygular ve duyguların temelinde düşünceler yatar. Başka bir deyişle düşünceler duyguları, duygular da davranışları etkiler. Bu yüzden duyguların tanınması ve kabul edilmesi davranışların şekillenmesi açısından önemlidir.
Birçok uzman 5 temel duygu olduğunu savunur. Bunlar sevgi, kızgınlık, korku, üzüntü ve şaşkınlıktır. Temel duyguların yanı sıra farklı duygular da vardır.
Bir bireyin yaşadığı duyguyu aktarabilmesi için duyguyu ve bu duygunun kendisini nasıl etkilediğini biliyor olması gerekir. Küçük yaşlarda öğrenilen duygularda aile bireylerinin katkısı büyüktür.
Ebeveynlerin duygularını ifade etmeleri, çocuklarına duygularını ifade etmeleri konusunda desteklemeleri çocukların duygularını tanımalarını, yansıtmalarını, başkalarının duygularını kabul etmelerini kolaylaştır ve ilişkilerini güçlendirir.
*Ben dilinin Kullanımı: Sen dili ve ben dilinin ayrımı etkili bir iletişim için önemlidir. Ben dili, davranışa yöneliktir, duygu-düşüncelere yer verir ve çözüm yolu arayışındadır. Sen dili ise kişiye yöneliktir, kişinin kendini savunma ihtiyacı duymasına neden olur.
Sen dili- ben dili ayrımını örnek cümleler ile anlatmak istersek,
Anne: ‘’ Yeter artık, her akşam aynı şey. Benim işim gücüm var. Tüm gün çalışıyorum sen ise oyun oynamak istiyorsun.’’ ( sen dili)
Anne: ‘’ Gün içerisinde çalıştığım için eve geldiğimde kendimi yorgun hissediyorum. Seninle oynamak istiyorum ancak kısa bir süre dinlenmeye ihtiyacım var. Yemekten sonra oyun oynasak olur mu? (ben dili)
‘’Ben dili’’ mesajı ile çocuk annesinin duygularını anlayabilir ve çözüm yolunun sunulması ile değer gördüğünü hissedebilir.
